Tondos Barbara dr

Matura 1953 rok. 

Historyk sztuki, konserwator i inwentaryzator  zabytków architektury drewnianej w Małopolsce, a w szczególności na  Podhalu i w Zakopanem.

Urodziła się w 1936 roku w Zakopanem. Jest absolwentką LO im. O. Balzera. W 1956 r. ukończyła historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim. W latach 1956-60 pracowała dla Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Rzeszowie. W latach 60-tych zorganizowała i prowadziła Składnicę Ikon w Łańcucie, a od 1969 r. do 1990 r. była pracownikiem Biura Dokumentacji Zabytków w Rzeszowie. Od 1995 roku prowadziła własną Pracownię Historii Sztuki Dawnej Architektury w Rzeszowie.  W 1997 Barbara Tondos uzyskała stopień doktora w Instytucie Sztuki PAN w Warszawie.
Była nauczycielką historii sztuki w Liceum Sztuk Plastycznych im. A. Kenara w Zakopanem, w Liceum Sztuk Plastycznych w Rzeszowie, a także  w Instytucie Sztuki Uniwersytetu Rzeszowskiego oraz na kursach podyplomowych dla nauczycieli.
W latach  70-tych ubiegłego wieku Barbara Tondos szczególnie zaangażowała się  w ratowanie obiektów drewnianych z terenów przeznaczonych pod Zalew Czorsztyński  / m.in. wsi Maniowy/.  W latach 1974-76 walczyła o stworzenie skansenu ratowniczego dla tego terenu w Łopusznej. Dokonania  w tym zakresie zostały przedstawione  w filmie  Zofii Haloty ” Drewniane miasteczka”.
Barbara Tondos jako niestrudzony obrońca i propagator architektury drewnianej zinwentaryzowała liczne zabytki Podhala i Orawy oraz  zgromadziła bogatą dokumentację zabytków na terenie Małopolski i Podkarpacia. Jest  autorką wielu książek z zakresu architektury m.in. “Piękno w drewnie zamknięte”, “Styl zakopiański i zakopiańszczyzna” oraz ponad 30 artykułów naukowych i popularyzatorskich publikowanych w “Profilach”, “Biuletynie Historii Sztuki”, “Ochronie Zabytków”, “Wierchach” i “Tygodniku Podhalańskim”.
W 2011 roku Zarząd Województwa Małopolskiego za wybitne osiągnięcia w dziedzinie ochrony i opieki nad zabytkami architektury drewnianej Małopolski przyznał  dr Barbarze Tondos  Nagrodę im. Mariana Korneckiego. Nagroda ta jest wyrazem uznania za wieloletnią działalność na rzecz ratowania  drewnianych zabytków Małopolski, a szczególnie za pionierski trud w ich badaniu, inwentaryzacji i dokumentowaniu.
Barbara Tondos od 1980 roku była aktywną uczestniczką opozycji solidarnościowej. Działała jako kolporterka prasy podziemnej, wydawała gazetki, organizowała spotkania z niezależnymi wykładowcami, uczestniczyła w akcjach ulotkowych. Barbara Tondos wraz z mężem prowadziła bibliotekę podziemną. W 1988 r. po rewizji w mieszkaniu i zarekwirowaniu ok. 400 egzemplarzy wydawnictw podziemnych została skazana  przez  kolegium  ds. wykroczeń na karę wysokiej grzywny.  Po roku 1989  działała nadal aktywnie  na rzecz zachowania drewnianej, tradycyjnej architektury Zakopanego.

Barbara Tondos zmarła w 2012 r. w Lublinie, a została pochowana w Zakopanem.