Pęksowa Ewelina

Matura 1939 rok.

WYBITNA ARTYSTKA ,MALARKA NA SZKLE

Jest córką znanego zakopiańskiego snycerza i wytwórcy nart Stanisława Zubka. Urodziła się w 1923r. w Zakopanem. Podczas okupacji wyszła za mąż za działacza konspiracyjnego Władysława Pęksę i zamieszkała w Krakowie. Po wojnie powróciła do Zakopanego . Wraz z ojcem pracowała w jego wytwórni pamiątek regionalnych , gdzie poznawała tajniki snycerstwa, rzeźby, ceramiki i malarstwa. Związana od dziecka z góralszczyzną i folklorem Podhala, wychowana w domowej atmosferze sztuki ludowej , znalazła swą własną formę wypowiedzi artystycznej w malarstwie na szkle. W 1968 roku wzięła udział w konkursie malarstwa na szkle zorganizowanym przez Muzeum Tatrzańskie. Odtąd ta dziedzina sztuki stała się z czasem wielką życiowa pasją Eweliny Pęksowej. Jej malarstwo wywodzi się z dawnej tradycyjnej sztuki ludowej, ale jest własnym szeroko rozwiniętym stylem artystki , cenionym za to ,że mistrzowsko pogodziła w nim tradycyjną kolorystykę i konwencję sztuki ludowej z nowym współczesnym spojrzeniem na te zagadnienia. Pracownia Eweliny Pęksowej przy ul. Cichej Wody od 1976 roku funkcjonuje jako izba twórcza, w której malarka chętnie udostępnia zwiedzającym swój niezwykle bogaty dorobek artystyczny/ok. 500 obrazów/.

Panią Ewelinę, spośród innych twórców ludowych, wyróżnia oryginalny styl malowania. Dlatego też jej dzieła zyskały sławę nie tylko w kraju , ale i poza granicami. Od wczesnych lat 70-tych prace Eweliny Pęksowej prezentowane były na licznych wystawach : na 54 indywidualnych i na ponad 300 zbiorowych w Polsce i na świecie. Jej obrazy można zobaczyć w zbiorach muzeów etnograficznych Polski, Anglii, Francji, Hiszpanii, Niemiec, Szwajcarii, Szwecji, Rosji, Włoch, Kanady i USA, a także w zbiorach Watykanu. Ponadto Stacje Drogi Krzyżowej autorstwa Pani Eweliny zdobią kilka kościołów i kaplic, m.in. stary kościółek parafialny pod wezwaniem. św. Klemensa przy ul. Kościeliskiej.
Zakopiańska artystka wielokrotnie wygrywała konkursy sztuki ludowej i otrzymywała prestiżowe nagrody za swą twórczość. W 1976r. została jej przyznana nagroda im. O. Kolberga, w 1986 nagroda “Zasłużony dla Kultury Narodowej”, w 1987 nagroda im. Św. Brata Alberta. Trzykrotnie w latach:1977, 1979, 1983 otrzymywała Nagrodę Ministra Kultury. Wiosną 2008 roku w Galerii Sztuki im. Kulczyckich na Kozińcu została zorganizowana retrospektywna wystawa dzieł zakopiańskiej malarki. Jej tytuł był wymowny: ” Żyję , by malować . Malarstwo na szkle Eweliny Pęksowej 40 lat twórczości.” Zaprezentowano tam ponad 270 prac m.in. ikony i ceramikę.
W dniu 29 grudnia 2009 roku Ewelina Pęksowa została uhonorowana przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski w uznaniu zasług dla kultywowania tradycji podhalańskich, propagowanie sztuki ludowej i osiągnięcia w pracy twórczej. Tradycje rodzinne w malarstwie na szkle kontynuuje z wielkim powodzeniem synowa Pani Eweliny – Jolanta. Z twórczością Pani Eweliny Pęksowej można zapoznać się m.in. na stronie:  www.za-ne.pl

Zmarła 12 czerwca 2015 r.